Ben de yeni öğrendim. Vejetaryen ve veganlık hakkında fikrim vardı. Ancak yılların hayvansal besin ile beslenme alışkanlığı ve başta B12 vitamini eksikliği gibi özellikle bilişsel fonksiyonları etkileyen besin ögeleri eksikliğine yol açma riski nedeniyle bitkisel beslenmeye tam geçemesem de kısıtlı hayvansal ürün tüketmeye çalışan fleksitaryen yani kısmi vejetaryendim. Ancak, hem hayvan hakları savunucusu olup ama aynı zamanda hayvansal besin tüketen birçok insan gibi ben de “et ikilemi “ içindeydim. Yani et yiyerek hayvanlara zarar verdiğimi bilmenin verdiği rahatsızlığı yıllardır yaşamaktaydım. Bu nedenle 2025 yılı için vejetaryenlik planlaması yaparken tanıştım VEGANUARY kelimesi ile.
Popüler bir bilim teknik dergisinde okudum konu ile bilgi verici makaleyi.” Vegan beslenme ayı” olarak çevrilebilecek “Veganuary”; Julien takviminde yılın ilk ayı olan January’e (ocak ayı) atıfla, “uary”’nin Vegan kelimesine eklenmesiyle oluşturulmuştur. Veganuary, karı koca vegan ve hayvan aktivisti olan Jane Land ve Matthew Glover isimli iki İngiliz vatandaşı tarafından, insanları Ocak ayı boyunca vegan bir diyet izlemeye teşvik ederek vegan yaşam tarzını tanıtmak ve bu konuda eğitim vermek amacıyla 2014 yılında başlatılmış bir kampanyadır. Esas amacı insanları bitkisel beslenmeye özendirerek hayvan katliamını önlemek, ikinci amacı da hayvansal gıda üretiminin neden olduğu aşırı sera gazı üretimini azaltarak günümüzdeki küresel ısınma ve afet boyutundaki iklim olaylarının nedeni olan tüm atmosferdeki sera gazını azaltmaktır Etkinlik 2014’te başladığından beri katılım her yıl artarak devam etmektedir. 2020 kampanyasına 400.000 kişi kaydolmuş, bu sayının 450.000 uçuşun karbondioksit eşdeğerine ve bir milyondan fazla hayvanın hayatının kurtarılmasına denk geldiği tahmin edilmiştir.
Veganuary hareketinin 2024 raporuna göre geçtiğimiz yıl, 25 milyon insan kampanyayı desteklemiş, 102 milyon uluslararası sosyal medya kullanıcısına ulaşılmış ve Dünya çapında Veganuary’nin yer aldığı 10.000’den fazla medya hikayesi yer almıştır. Veganuary 2024 için 2.100’den fazla yeni vegan ürünü ve menü piyasaya sürülmüş, 1,8 milyon insan veganuray kaynaklarına ve desteğine, e-postalar, sosyal medya, podcastler ve YouTube kanalları aracılığıyla ulaşmış ve hareketi 300 işletme ve kuruluş desteklemiştir. Yukarıdaki rakamlara uyarlarsak geçtiğimiz yılda en az 20 milyon insanın daha vegan olması ile en az 20 milyon uçuşa eşdeğer sera gazı azalmasından bahsedebiliriz. Bu rakamlar vegan beslenme ile bir yandan insanların sağlığını koruyup vicdanlarını rahatlatırken, diğer yandan dünyanın sonunu getirebilecek küresel ısınmanın ve anormal iklim değişiklerinin önlenebileceğini göstermektedir. Ayrıva yapılan bilimsel çalışmalar ile vegan/vejetaryan beslenmenin; kalp damar hastalıkları, kanser ve başta Alzheimer olmak üzere nörobilişsel hastalıkları önlemede sağlıklı beslenme şekli olduğu gösterilmişltir.
Yazımızı veganuary CEO’su, Ria Rehberg’in hareket hakkında son sözlerini, vizyon ve misyonlarını hatırlatarak bitirelim ve ümit edelim ki hem hayvanların hem de dünyamızın kurtuluşu için çok daha fazla, insan, şirket, devlet VEGAN beslenmeye karar versin ve kampanyayı desteklesin.
Şöyle diyor Ria Rehberg: “Veganuary, insanları Ocak ayı ve sonrasında veganı denemeye teşvik eden ve destekleyen, kar amacı gütmeyen bir kuruluştur. Birleşik Krallık’ın York kentinde bir mutfak masasında ortaya çıkan fikir, dünyayı kasıp kavurdu ve 10 yıl sonra Veganuary, bitki bazlı beslenmeye geçiş sağlayan küresel bir hareketin parçası oldu.
Vizyonumuz basit; vegan bir dünya istiyoruz. Hayvan çiftliklerinin ve mezbahaların olmadığı bir dünya. Gıda üretiminin ormanları yok etmediği, nehirleri ve okyanusları kirletmediği, iklim değişikliğini şiddetlendirmediği ve vahşi hayvan popülasyonlarını yok etmeye sürüklemediği bir dünya. Misyonumuz, hayvan çiftçiliğini sona erdirmek, gezegeni korumak ve insan sağlığını iyileştirmek amacıyla insanlara veganı denemeleri, kurumsal değişimi teşvik etmeleri ve şefkatli gıda seçimlerini savunan küresel bir kitle hareketi yaratmaları için ilham vermek ve desteklemektir”.
Kaynaklar
- Herkese Bilim Teknik Dergisi, 2025;456:6
- https://veganuary.com Veganuary 2025| The Go Vegan 31 Day Challenge
1 yorum
“Hayvan katliamından” sonra okumayı bıraktım. İnsanlarda yeme bozukluğu yapacak ithamlardan uzak durulmalıdır. Veganlık ahlaki & etik üstünlük degildir.
Et girmeyen eve dert girer.