Geçtiğimiz aylarda, Tıp fakülteleri mezuniyet notu ve geri kalmış bölgelerde verilen hizmet süresini puana çevrilerek, Tıpta Uzmanlık Sınavı (TUS) sonucuna etki etsin diye bir çalışma başlatılmıştı. Bu çalışmaya “TUS’ da Reform, Deform Olur” başlıklı yazı ile itiraz etmiştim. İtirazımın temel sebebi kalite kaygısı idi. Tıpta uzmanlık sınavının mevcut uygulamasının, Türkiye’nin tıp alanında ulaştığı üst seviyenin, başlangıcı ve motoru olduğunu üstüne basa basa anlatmıştık.
Meğer sistem değişikliği önerisinin gerekçesi tıp eğitimini ve geri kalmış bölgelerdeki hizmeti teşvik değilmiş. Her yıl yapılan TUS uygulamasında boş kalan kontenjanları doldurarak, uzman sayısındaki artış trendinin düşmesini önlemek içinmiş. Bunun böyle olduğunu son açılan TUS kadrolarının bir öncekine göre tam iki katına yakın artırılmasından anlıyoruz. Halbuki TUS kadrolarında asıl sorun, az açılmasından ziyade, açılan kadrolara müracaat edilmemesinden dolayı boş kalmaları idi.
Tıpta Uzmanlık Cazibesini Yitiriyor:
Kısacası hekimler uzman olmak için gerekli olan meşakkatli süreci yaşamak istemiyorlar. Çünkü uzman olduklarında pratisyen hekimlik yaparak kazandıklarından daha fazlasını kazanamıyorlar. Asistanlık boyunca daha düşük maaş alıyorlar. Limitsiz iş yükü, gün aşırı nöbet gibi strese talip değiller. Artan kontenjanların tıp alanında mutlaka bir etkisi olacaktır, ama olumlu yönde değil, olumsuz yönde olacaktır. Kendi branşımdan devam ile izah edelim;
Uzmanlık Eğitimi Olumsuz Etkilenir:
Bir taşra KBB kliniğinde asistan eğitimi için yeter ve gerekli asistan sayısı 5-7 kadardır. Bu sayının yıllara dağılması, hem asistanların eğitimi, hem de kliniğin işleyişi bakımından önemlidir. Tercihen asistanlar arasında bir yıllık kıdem farkı olması, en azından 6 aylık bir kıdem farkı olması, kıdeme göre iş bölümü ve zorluk derecesi artan ameliyatların paylaşımı, dolayısı ile uygulamalı eğitim bakımından önemlidir. Yılda bir asistan geldiğinde, 5 yıllık bir eğitim süreci olan KBB kliniğinde 5-6 asistan olur.
Son TUS sınavında bize 3 asistan kadrosu açılmış. Üçü de aynı kıdemde olacak olan bu asistanlar arasında, iş yükü paylaşımı bakımdan hiyerarşi olmayacağından, yardımlaşma ve işbölümünden ziyade rekabet kaçınılmaz olacaktır. Öyle ki gözleri diğerinin yaptığı ameliyat sayısının üzerinde olacaktır.
Biz klinik olarak bugün itibari ile Ekim ayına kulak ameliyatı randevusu verebiliyoruz. Bu kadar ileri tarihe verilmesinin nedeni, asistan ya da hoca eksikliğinden değil. Ameliyathane odaları, anestezi ekipmanı, yatak sayısı, mikroskop gibi altyapı imkanları ancak bu kadarına imkan veriyor. Yoksa kliniğimiz şu anda ürettiği hizmetin iki katına kadar üretebilecek bir kapasiteye sahip. Uygulamalı eğitimin esas olduğu bir branş için, aynı sayıda vaka ile daha fazla uzmanlık öğrencisine eğitim vermek, ister istemez yeterlik konusunda eksikliğe neden olacaktır.
Hekimler Sağlık Hizmetlerinden Ziyade Estetik Konulara Yöneliyorlar:
Bu yıl TUS sınavında kontenjanları boş kalan kardiovasküler cerrahi, çocuk cerrahisi, beyin cerrahisi ve göğüs cerrahisi gibi uzmanlık dalları hepten boş kalacak, belki de bir öncekinin altında bir müracaat olacaktır. Çünkü KBB gibi cazip bir branş kadro genişlemesi yapınca, hekimler yukarıdaki meşakkatli cerrahiler yerine KBB alanına yöneleceklerdir. Mutlaka aklınıza KBB bu kadar cazip mi diye bir soru geliyordur. Cazip efendim, nedenini izah edeyim;
Ulusal KBB kongrelerinde değişik salonlarda değişik başlıkta konular incelenir. Kanser ve kulak cerrahisi ile ilgili salonlar dolmazken, burun ve yüz estetiği ile ilgili salonlarda yer bulunmaz. Bu salonları dolduranların ekseriyeti asistanlardır. Yani yeni nesil, sağlık konularından ziyade estetik konuların merakındadır. Demem o ki, bu açılan kadrolar estetisyen adayı kadrolarıdır maalesef. Son birkaç aydır, hemen her branştan hekimlerin estetisyenlik kurslarına yöneldiğini şahit olmakla birlikte, KBB estetik girişimlere geçiş için daha uygun bir branştır.
Çözüm Nedir:
Beni okuyanlar bilir, meseleleri çözümleri ile birlikte ortaya koymaya çalışırım. Anladığımız kadarı ile, bu artırılmış kadrolar kamudan hekim kaçışlarının yerini doldurmak için bir çare olarak düşünülüyor. Ama yukarıda anlattığım gibi hekimler farklı alanlara ve yurt dışına yönelerek bu kaçışı sürdürecekler. Çünkü araba taksiti, ev taksiti ve çocuklarının okul taksiti gibi giderlerini karşılayamıyorlar. Mademki konu maddi alanda düğümleniyor oradan çözmek lazım.
Bence sistemin tümünü alt üst etmek yerine, tercih edilmeyen ve ihtiyaç olan branşlar cazip hale getirilsin. Bu branşlara mecburi hizmet yükümlülüğü kaldırılabilir. Maaşları farklılaştırılarak artırılabilir. Bir göğüs cerrahının bir KBB’ciden fazla maaş alması beni rahatsız etmez. Kliniklerin asistan talepleri ne ise o kadar kadro açılır. Çoğu klinik mevcut kadrodan fazlasını yıllardır talep etmekte zaten. Yani demem o ki kontenjanlar iki kat yerine azamisinden %30 kadar artırılarak bir orta yol bulunabilir. Gönüllülük üzerine kurulu bir sistem daha verimli çalışır.
Daha Kötüsü Olmasın Diye:
Her koşulda bu artışlar bir defaya mahsus olmalıdır, takip eden TUS kadrolarında normal sayılara dönülmez ise yılların birikimi ile düzen tutan bir eğitim modeli büyük yara alır. Diğer taraftan daha sonra açılacak kadroları erkene çekildi, bundan sonra birkaç yıl kadro yok denilecek ise bu daha da kötü olur. Beş yıl sonra bitirme tarihi geldiğinde, eş kıdem olan asistanların üçü birden klinikten ayrılınca, klinikte iş gücü bakımından büyük bir boşluk oluşacaktır.
Malum, üniversite sayısını artırarak herkesi üniversite mezunu yaptık. Mezunlar iş bulamayınca üniversite okumanın cazibesi kalmadı. Öğrenciler okumaktan vazgeçti, üniversite sınavı barajı anlamsız hale geldi ve kaldırıldı. Korkarım TUS ’un gittiği yer de burası olacaktır.
1 yorum
“..Bu yıl TUS sınavında kontenjanları boş kalan kardiovasküler cerrahi, çocuk cerrahisi, beyin cerrahisi ve göğüs cerrahisi gibi uzmanlık dalları hepten boş kalacak, belki de bir öncekinin altında bir müracaat olacaktır…”
Elinize, emeğinize sağlık, doğru bir tespit, göğüs cerrahisi açısından TUS yerleştirme liste ve sonuçlar şu şekildedir. 2022-TUS 1. DÖNEM YERLEŞTİRME GÖĞÜS CERRAHİSİ SONUÇLARI (LİSTE VE TOPLAM) https://profdrirfanyalcinkaya.blogspot.com/2022/04/2022-tus-1-donem-yerlestirme-gogus.html
Birçok nedenle göğüs cerrahisi kontenjanlarının boş kalması, tercih edilmemesine üzüldüm desem yalan olur, aksine sevindim, olumlu buldum. Nedeni ve göğüs cerrahisi açısından daha bir çok şeyi analiz etmeyi düşündüğüm yazımı kısmetse bu sitede yakında yayınlamayı düşünüyorum. Selamlar