56

Varoluş      

-Yegane var olan, idrak edilemez ölçüde yoğun / Bir / Öz

-Büyük patlama…

-Madde ve her yeri kaplayan ‘Tanrısal olan’

-Maddeden memeli canlılara değin süregelen milyonlarca yıllık evrim

-Kompleks canlıların; daha geniş ve sulak arazi mücadelesi, daha iyi eş için rekabeti ve neslin devamı için mücadelesi

-Ve nihayet…

-Diğer canlılardan farklı olarak Madde ile ‘Tanrısal olan’ arasındaki bağı kurabilen / akledebilen ilk insan!

-Daha açık ifade ile;

-Kendisinde olandan hiç tanımadığı muhtaç olan öteki için vazgeçebilen,

-Öteki için adil olabilen / güçsüz olanı kollayan, tanımadığı ötekiye karşı hoşgörülü olan,

-Karşılık beklemeden tanımadığı ötekiyi sevebilen!

Madde – ‘Tanrısal olan’ ilişkisi

                                                         (Fedakarlık Mefhumu Üzerinden)

Madde-‘Tanrısal olan’ ilişkisini görebilen insan için;

• Madde: Ekmek

• Maddeyi görüş şekli: Herkesin ihtiyacı                          

• Madde hakkında vardığı görüş: Paylaşma     

Madde-‘Tanrısal olan’ ilişkisini göremeyen insan için;

• Madde: Ekmek

• Maddeyi görüş şekli: Benim ihtiyacım                            

• Madde hakkında vardığı görüş: Biriktirme

                                                             (Adalet Mefhumu Üzerinden)

Madde-‘Tanrısal olan’ ilişkisini görebilen insan için;

• Olay: Kişiyi işe alma

• Olayı görüş şekli: Emaneti ehline verme

• Olay hakkında vardığı görüş: Toplumsal fayda

Madde-‘Tanrısal olan’ ilişkisini göremeyen insan için;

• Olay: Kişiyi işe alma

• Olayı görüş şekli: Kişi üzerinden imtiyaz kazanma

• Olay hakkında vardığı görüş: Kişisel çıkar

                                                              (Hoşgörü Mefhumu Üzerinden)

Madde-‘Tanrısal olan’ ilişkisini görebilen insan için;

• Olay: Ötekinin aleyhime davranışı

• Olayı görüş şekli: Ötekinin de hata yapabileceği

• Olay hakkında vardığı görüş: Af / Merhamet

Madde-‘Tanrısal olan’ ilişkisini göremeyen insan için;

• Olay: Ötekinin aleyhime davranışı

• Olayı görüş şekli: Ötekinin bana duyduğu kıskançlık

• Olay hakkında vardığı görüş: Düşmanlık / kin

                                                                  (Sevgi mefhumu üzerinden)

Madde-‘Tanrısal olan’ ilişkisini görebilen insan için;

• Canlı: Köpek

• Canlıyı görüş şekli: Hane üyesi

• Canlı hakkında vardığı görüş: Arkadaşlık / Dostluk

Madde-‘Tanrısal olan’ ilişkisini göremeyen insan için;

• Canlı: Köpek

• Canlıyı görüş şekli: Yalnızlığını bastırma / bekçilik

• Canlı hakkında vardığı görüş: Kölelik, meta

Mutluluk Kavramı

Madde-‘Tanrısal olan’ ilişkisini görebilen insan için;  

• Aşkla tutunduğu öğe: Madde / canlıda gördüğü ‘Tanrısal olan’         

• Neşe: Sürekli                           

• Keder: Olanaksız                         

• Eylemesi için motivasyon: İçsel

Örneklem A:

• Aşkla tutunduğu öğe: Köpeğine olan sevgi                                  

• Neşe: Köpeğini kaybetse dahi, başka birinin köpeği ile kurduğu mutlu ilişkide eski dostunun var olduğunu bilir, bu nedenle her daim neşelidir

• Keder: Olanaksız                                        

• Eylemesi için motivasyon: ‘Tanrısal olan’a bağlı / sevgi mefhumu, dingin

Örneklem B:

• Aşkla tutunduğu öğe: İşe alınmasını sağladığı kişinin topluma sağladığı fayda

• Neşe: İşe alınmasını sağladığı kişiyi kaybetse dahi, işe alınan sonraki emektarın alın terinde o kişinin var olduğunu bilir, bu nedenle her daim neşelidir

• Keder: Olanaksız    

• Eylemesi için motivasyon: ‘Tanrısal olan’a bağlı / adalet mefhumu, dingin

Madde-‘Tanrısal olan’ ilişkisini göremeyen insan için; 

• Aşkla tutunduğu öğe: Madde / canlı                                     

• Neşe: Madde / canlı ile birlikte olduğu sürece                               

• Keder: Madde / canlı ile ayrı düştüğünde                           

• Eylemesi için motivasyon: Dışsal                                                        

Örneklem A:

• Aşkla tutunduğu öğe: Köpeği                                                

• Neşe: Köpeği ile beraber olduğu sürece                             

• Keder: Köpeğini kaybettiğinde                                             

• Eylemesi için motivasyon: Köpeğinin sağlık durumuna bağlı, değişken                                         

Örneklem B:

• Aşkla tutunduğu öğe: İşe alınmasını sağladığı kişi              

• Neşe: İşe alınmasını sağladığı kişi kendisini hoşnut ettiği sürece      

• Keder: İşe alınmasını sağladığı kişiyi kaybettiğinde         

• Eylemesi için motivasyon: İşe aldırdığı kişinin kendisine olan faydası; değişken                                      

Ebediyet Kavramı

                                                                 (Fedakarlık Mefhumu)                 

Madde-‘Tanrısal olan’ ilişkisini görebilen insan için;  

• Kendi için istediğini öteki için de ister ve çabalar.

• Fedakarlık mefhumu ile ‘Tanrısal olan’a katılır.

• Bedeni ölüp madde olduktan sonra, zihni kendisinden sonra ötekiler için yapılacak olan her fedakar eylemde yaşar.

• Erdeminin ödülü, ilgili erdemde insanlık tarihi boyunca zihnen var olmaktır. 

                                                             Mefhum üzerinden örneklem:

• Yetim hakkı için emek, zaman ve para harcayan fedakar insan, fedakarlığı ölçüsünde ölümünden sonra zihnen, sonraki kuşaklarda yetim hakkı için yapılan eylemlere iştirak eder (erdemin ödülü erdem).

Madde-‘Tanrısal olan’ ilişkisini göremeyen insan için; 

• Bencildir ya da ailesi dışında kimse ile paylaşmaz.

• Fedakar olmadığından bu mefhum üzerinden ‘Tanrısal olan’a katılamaz.

• Bedeni öldükten sonra zihni, ‘Tanrısal olan’a katılamadığı için bu mefhum üzerinden varlığını devam ettiremez.

• Erdemsizliğinin cezası, ilgili erdemden insanlık tarihi boyunca zihnen yoksun kalmaktır.

Mefhum üzerinden örneklem:

• Yetimi görmezden gelen, kendisi için yığıp biriktiren insan; zihnen, fedakarlıktan uzak kalan sonraki kuşaklardaki yetimlerin duyduğu acıya iştirak eder (fedakarlıktan uzak kalma / kötülük probleminin izahı).

                                                                    (Adalet Mefhumu)                     

Madde-‘Tanrısal olan’ ilişkisini görebilen insan için;  

• Güçsüz olanı güçlü olana ezdirmez, bunun için çabalar.

• Adalet mefhumu ile ‘Tanrısal olan’a katılır.

• Bedeni ölüp madde olduktan sonra zihni, kendisinden sonra ötekiler için yapılacak olan adil eylemlerde yaşar.

• Erdeminin ödülü, ilgili erdemde insanlık tarihi boyunca zihnen var olmaktır.

                                                          Mefhum üzerinden örneklem:

• Haksızlığa uğrayan her insan / canlı için çaba sarfeden adil insan, adaleti ölçüsünde ölümünden sonra zihnen, sonraki kuşaklarda adalet için yapılan eylemlere iştirak eder (erdemin ödülü erdem).

  Madde-‘Tanrısal olan’ ilişkisini göremeyen insan için; 

• Güçlüyü kayırır ve onun üzerinden kendisine toplum nazarında meşruiyet sağlar.

• Adil olmadığından bu mefhum üzerinden ‘Tanrısal olan’a katılamaz.

• Bedeni öldükten sonra zihni, ‘Tanrısal olan’a katılamadığı için bu mefhum üzerinden varlığını devam ettiremez.

• Erdemsizliğinin cezası, ilgili erdemden insanlık tarihi boyunca zihnen yoksun kalmaktır.

                                                           Mefhum üzerinden örneklem:

• Ötekine zulmeden zalim insan, eylediği haksızlık ölçüsünde ölümünden sonra zihnen, sonraki kuşaklarda haksızlığa uğrayanların duyduğu acıya iştirak eder (adaletten yoksun kalma / kötülük probleminin izahı).

                                                                 (Hoşgörü Mefhumu)   

Madde-‘Tanrısal olan’ ilişkisini görebilen insan için;               

• Merhametli ve yapıcıdır.

• Hoşgörü mefhumu ile ‘Tanrısal olan’a katılır.

• Bedeni ölüp madde olduktan sonra zihni, kendisinden sonra ötekiler için yapılacak olan hoşgörü içeren eylemlerde yaşar.

• Erdeminin ödülü, ilgili erdemde insanlık tarihi boyunca zihnen var olmaktır.

                                                           Mefhum üzerinden örneklem:

• Ötekinin kusurunu örten hoşgörülü insan, bu mefhum üzerinden eylemleri ölçüsünde ölümünden sonra zihnen, sonraki kuşaklarda eylenen hoşgörülü eylemlere iştirak eder (erdemin ödülü erdem).

  Madde-‘Tanrısal olan’ ilişkisini göremeyen insan için; 

• Kin tutar ve kırıcıdır.

• Hoşgörülü olmadığından bu mefhum üzerinden ‘Tanrısal olan’a katılamaz.

• Bedeni öldükten sonra zihni, ‘Tanrısal olan’a katılamadığı için bu mefhum üzerinden varlığını devam ettiremez.

• Erdemsizliğinin cezası, ilgili erdemden insanlık tarihi boyunca zihnen yoksun kalmaktır.

Mefhum üzerinden örneklem:

• Ötekinin kusurunu büyüten ve husumet yaratan insan; zihnen, sonraki kuşaklarda kindarlığa kurban giden kişilerin duyduğu acıya iştirak eder (hoşgörüden yoksun kalma / kötülük probleminin izahı).                                                                                  

                                                                      (Sevgi Mefhumu) 

Madde-‘Tanrısal olan’ ilişkisini görebilen insan için;            

• Karşılık beklemeden ötekine karşı sevgi duyar.

• Sevgi mefhumu ile ‘Tanrısal olan’a katılır.

• Bedeni ölüp madde olduktan sonra zihni, kendisinden sonra ötekiler için yapılacak olan sevgi içeren eylemlerde yaşar.

• Erdeminin ödülü, ilgili erdemde insanlık tarihi boyunca zihnen var olmaktır.                                              

                                                           Mefhum üzerinden örneklem:

• Sokakta bulduğu ve sahiplendiği bir kediyi sevip koruyup kollayan insan, bu mefhum üzerinden      hissettiği sevgi ölçüsünde ölümünden sonra zihnen, sonraki kuşaklarda eylenen sevgi temelli eylemlere iştirak eder (erdemin ödülü erdem).

 Madde-‘Tanrısal olan’ ilişkisini göremeyen insan için; 

• Çevresine karşı tetiktedir ve yalnızdır.

• Tanımadığı ötekini sevmediğinden bu mefhum üzerinden ‘Tanrısal olan’a katılamaz.

• Bedeni öldükten sonra, zihni ‘Tanrısal olan’a katılamadığı için bu mefhum üzerinden varlığını devam ettiremez.

• Erdemsizliğinin cezası, ilgili erdemden insanlık tarihi boyunca zihnen yoksun kalmaktır.

Mefhum üzerinden örneklem:

• Etrafındaki canlıların sorunlarına duyarsız sevgisiz insan, ölümünden sonra zihnen, sonraki kuşaklarda eylenen sevgiden yoksun eylemlere maruz kalan canlıların duyduğu acıya iştirak eder (sevgiden yoksun kalma / kötülük probleminin izahı).