“Boynumda düzleşme var” ya da “boynum düz gibi”… ifadeleri poliklinikte uzun yıllardır sıkça duyuyorum. Çoğu zaman hastalar boyun ağrısı şikâyetlerinin yanında bunu da dile getiriyor. Ağrılarının kaynağının bu durum olduğunu düşünüyorlar ya da onlara böyle düşündürülmüş. Ya da yanlış anlaşılmış. Doğru bilinen bir başka yanlışın oluştuğunu düşünüyorum. Her seferinde aynı yanıtı veriyorum: Bu bir hastalık değil, bir sonuçtur. Ancak zamanla bu kadar çok sorulunca, konuyu daha net açıklamak istedim.
Boyun, ortalama 5-6 kilogram ağırlığındaki kafa kütlesini taşıyan 7 omurdan, onları destekleyen bağ dokulardan ve kaslardan oluşur. Omurlar birbirine eklemlerle ve bağlarla bağlıdır. Kaslar hem bu yapıya destek olur hem de hareket kabiliyetini sağlar. Günlük yaşamda en çok hareket eden bölgemiz boyundur. Sağa sola dönmek, yukarı-aşağı eğilmek gibi hareketleri farkında bile olmadan sık sık yaparız. Bu hareketler zamanla omurlar, diskler, bağ dokular ve kaslar üzerinde baskı oluşturabilir. Kaslar da bu yükü dengelemek için gerilir, sertleşir. Bu durum zamanla boyun ağrısına neden olabilir.
Tıpta, boynun arkasındaki kasların uzun süre kasılı kalmasıyla ortaya çıkan bu duruma “düz boyun sendromu” veya modern toplumlarda “asker boynu” denir. Gerçekte bu adlandırmanın askerlikle ilgisi yoktur. Bu durumun temel nedeni, yaşla birlikte oluşan omurga yıpranmalarıdır. Boynun doğal eğriliği azalır, hatta kaybolur. Baş öne doğru düşer, duruş bozulur. Bu duruş bozukluğunu yurdumuzda bir çok insanda görülmekte ancak genellikle kadınlarda, özellikle de ev hanımlarında daha sık görülmektedir (farkı gösteren figür).
Boyun omurları arasındaki disklerin zamanla yıpranması — yani dejenerasyonu — bu eğriliğin kaybına yol açar. Bu değişimin tek bir nedeni yoktur. Meslek, günlük duruş alışkanlıkları, geçirilen travmalar ve kişinin bağ dokusu yapısı gibi birçok faktör rol oynar.
Sonuç olarak, “boyun düzleşmesi” korkulacak bir hastalık değil, uzun sürede gelişen bir sonuçtur. Ancak ihmal edilmemelidir. Basit ama etkili önlemler alınabilir: Doğru duruş alışkanlıkları kazanmak, uzun süre aynı pozisyonda kalmaktan kaçınmak ve düzenli egzersiz yapmak boyun sağlığını korumada oldukça etkilidir.
Meraklı olun, araştırın ve bilimle kalın.